Menu
Uitstelgedrag kan je perfect aanpakken als je weet hoe het mechanisme erachter werkt. Het is in elk geval een veel voorkomend probleem, je bent dus zeker niet alleen. Vooraleer ik enkele tips geef om uitstelgedrag aan te pakken, is het een goed idee om eens te kijken naar de reden achter onze neiging om dingen uit te stellen.
We stellen vaak uit omdat we bang zijn om te falen of door anderen te worden beoordeeld. Zelf had ik vaak de indruk dat het nooit goed genoeg zou zijn om uiteindelijk erkenning te krijgen. Deze gevoelens komen snel en automatisch wanneer we voor een taak staan en zijn typisch menselijk en dus normaal en begrijpelijk. Maar ze kunnen snel tot een vicieuze cirkel leiden: als je uitstelt omdat je vreest iets niet te kunnen, heb je altijd maar minder tijd om de zaak effectief aan te pakken waardoor het alsmaar moeilijker wordt om kwaliteitswerk af te leveren. Waardoor je de volgende keer nog meer aarzelt.
Het heeft mij enkele jaren en zelfs professionele begeleiding gekost om te leren hoe ik die vicieuze cirkel kan doorbreken. Je kunt jouw gevoelens namelijk niet tegenhouden, maar je kunt wel beslissen wat je er vervolgens mee doet. Je kunt er met andere woorden bewust voor kiezen om jouw gedachten niet naar doemscenario’s te laten afdwalen, want die maken het probleem enkel groter en tegelijk minder realistisch. Begin er dus niet aan. Wat kan je dan wel doen?
(H)erken de gevoelens waar je mee worstelt, maar vecht er niet tegen. Zelf gebruik ik een file in Evernote waarin ik noteer wanneer ik last krijg van uitstelgedrag en welk gevoelens er mogelijk achter zitten. Maar daar houdt het ook op. Geen toekomstanalyses, geen scenario’s van wat er allemaal fout zou kunnen lopen. Gewoon wat er op dat moment speelt. Maar als voor jou meditatie beter werkt dan schrijven, mediteer dan. Of wandel. Maakt niet uit wat, zolang het maar voor jou werkt.
Vervolgens ga ik aan de slag met mijn takenlijst. De taak waar ik de meeste weerstand tegen voel, wordt de taak die ik als eerste aanpak. Dat lijkt misschien overweldigend, maar als je het werk bijvoorbeeld opsplitst in deeltaken die je elk binnen het tijdsbestek van één dag kunt afwerken, geraak je al een eind verder. En het geeft veel voldoening als je een “moeilijke” taak kunt afvinken. Afvinken betekent namelijk beweging in de goede richting.
Een takenlijst is dus een belangrijk wapen in de strijd tegen uitstelgedrag. In het begin zal je de neiging hebben om jouw takenlijst te overladen. Na een tijdje heb je door dat je beter enkele taken volledig afwerkt dan vele taken moet laten liggen.
Vervolgens ga ik aan de slag met mijn takenlijst. De taak waar ik de meeste weerstand tegen voel, wordt de taak die ik als eerste aanpak. Dat lijkt misschien overweldigend, maar als je het werk bijvoorbeeld opsplitst in deeltaken die je elk binnen het tijdsbestek van één dag kunt afwerken, geraak je al een eind verder. En het geeft veel voldoening als je een “moeilijke” taak kunt afvinken. Afvinken betekent namelijk beweging in de goede richting.
Een takenlijst is dus een belangrijk wapen in de strijd tegen uitstelgedrag. In het begin zal je de neiging hebben om jouw takenlijst te overladen. Na een tijdje heb je door dat je beter enkele taken volledig afwerkt dan vele taken moet laten liggen.
Zelfs als je bewust een moeilijke taak aanpakt, ligt afleiding op de loer. Je zal immers toch de neiging hebben om snel met iets anders bezig te zijn dan met het werk waar je zoveel weerstand voor voelt. Er is altijd wel wat administratie, een collega die iets wil vragen, een nieuwe email of iets voor een project dat ook “dringend” af moet. Dit zijn de zaken die ik doe om het risico op afleiding te beperken: email volledig afsluiten, telefoon op vliegtuigstand, muziek op de achtergrond, indien mogelijk afzondering in een vergaderlokaal of afgesloten bureau. En ik zet een alarm op de telefoon om geconcentreerd te kunnen werken zonder bang te moeten zijn dat ik een volgende afspraak vergeet.
Wacht niet tot een project of een voorstel of een rapport volledig is afgewerkt om jezelf te belonen. De afronding van elke deelstap is een overwinning op zich. De beloning hoeft niet groot te zijn. Voor mij betekent dit bijvoorbeeld een kleine wandeling maken. Of aan het einde van de dag een gin-tonic drinken. Of een uurtje vroeg stoppen als ik de dagen ervoor aardig wat uren heb geklopt. Zolang het maar voor jou werkt…
Tot slot, als je ondanks alle inspanningen nog steeds moeite hebt om je uitstelgewoonten te overwinnen, praat er dan over met jouw partner, een vriend of een collega. Maar als je liever een neutrale gesprekspartner wilt, overweeg dan om een professionele coach te raadplegen. Een coach kan je helpen om faalangst te overwinnen door je specifieke actiepunten geven om je gewoonten en methoden duurzaam te verbeteren. En je hoeft niet bang te zijn voor het oordeel van de coach, want die evalueert jou niet.
Je bent niet de enige die met uitstelgedrag worstelt. Het belangrijkste is om jouw focus zo snel mogelijk te verschuiven van een gevoelen naar een taak die je vandaag nog kunt afwerken. Dat vraagt planning en concentratie. Ga gerust met deze tips aan de slag en vergeet niet om op zoek te gaan naar die zaken die voor jou werken. En als het probleem ondanks jouw inspanningen toch aanhoudt, durf dan de stap naar een professionele coach te zetten. Doen!
